Koła i organizacje społeczne w Dłużynie w okresie międzywojennym

 

Tekst ukazał się w "Nasze Jutro" nr 416 z maja 2025

W okresie międzywojennym niewielka Dłużyna tętniła życiem społecznym. Działały tu organizacje, których głównym zadaniem było patriotyczne, kulturalne oraz społeczne aktywizowanie mieszkańców. Do najprężniej działających należy zaliczyć reaktywowane 9 września 1908 roku kółko rolnicze /pierwsze kółko rolnicze w Dłużynie zwane Towarzystwem Rolniczym, zawiązało się w tej wsi 23 kwietnia 1867 roku a pierwszym jego przewodniczącym został ksiądz proboszcz Piotr Gałdyński/. Inicjatorem wznowienia działalności kółka rolniczego był ksiądz proboszcz Felicjan Rybicki a wspierali go w tym hr. Czarnecki z Siekowa i ksiądz Wiktor Mojzykiewicz  z Przemętu.  Kółko Rolnicze w Dłużynie organizowało spotkania w salce parafialnej, podczas których dyskutowano o nowych trendach w rolnictwie, o stosowaniu nawozów sztucznych o zasadach nowoczesnego sadownictwa i hodowli. Zapraszano prelegentów z Poznania a także organizowano wyjazdy do wzorowo prowadzonych gospodarstw.

Prezesem dłużyńskiego Kółka Rolniczego był również Czesław Bednarczyk, zasłużony dla Dłużyny obywatel, działacz społeczny i samorządowy, odznaczony w 1937 roku za swoją działalność brązowym Krzyżem Zasługi.

Kółko Rolnicze w Dłużynie ściśle współpracowało z Kołem Włościanek powstałym 8 listopada 1919 r. Członkinie koła spotykały się aby wysłuchać referatów na temat ogrodnictwa, hodowli, prowadzenia gospodarstwa domowego, higieny osobistej i spraw społecznych. Koło Włościanek organizowało kursy gotowania i pieczenia, żywienia i hodowli inwentarza, ogrodnictwa szycia itp. Organizowano również wieczornice z okazji rocznic państwowych. Pierwszą prezeską koła była Anna Bednarczyk z domu Szudra.

Fot. Koło włościanek w Dłużynie. Kurs szycia i haftowania. Źródło: Wielkopolanin nr 22 z 1935 r

Kolejną organizacją społeczną było Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej „Młode Polki”, powstałe 26 grudnia 1932 roku przy parafii Św. Jakuba Większego Apostoła. Patronował jej miejscowy proboszcz Julian Dębiński. Stowarzyszenie prowadziło działalność religijną, kulturalną i społeczną pod hasłem "Budujmy Polskę Chrystusową" Pierwszą jego prezeską została Marta Bednarczyk, córka Walentego i Anny z d. Szudra. Wspierały ją jej kuzynka Władysława Bednarczyk, córka Czesława i Marii z Kędziorów oraz Jadwiga Stępczak.

Fot. Marta Bednarczyk, pierwsza prezeska „Młodych Polek” w Dłużynie. Zdjęcie z rodzinnego albumu potomków Bednarczyków. 

„Młode Polki” spotykały się  w każdą trzecią niedzielę miesiąca, opłacały składki członkowskie w wysokości 10 gr. oraz nosiły kremowe bluzki i granatowe spódnice.  W marcu 1933 roku zorganizowały kurs gotowania w gospodarstwie Państwa Michałowskich, prowadzony przez instruktorkę z Kościana - p. Laskowsą.  Do kursu przystąpiły 23 dziewczęta a jego zakończenie uświetniła uroczysta wieczornica, połączona z konsumpcją samodzielnie upieczonych tortów i ciast. Wśród głośnych rozmów i dyskusji oraz ogólnej wesołości słychać było występy dziewcząt, które zaprezentowały sztukę pt" Bernadeta".

Fot. Pieczęć Stowarzyszenia „Młodych Polek” w Dłużynie.

Według zachowanych do dnia dzisiejszego sprawozdań z działalności Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Dłużynie w ciągu całego 1935 roku odbyło się 12 zebrań plenarnych, którym przewodniczyła prezeska Marta Bednarczyk. Ponadto zorganizowano 4 przedstawienia i wieczornice, odbyto 25 spotkań w ramach wychowania fizycznego, oraz 14 zebrań organizacyjnych. W okresie przedwojennym „Młode Polki” z Dłużyny posiadały własny sztandar, który został zniszczony przez hitlerowców podczas wojny.

Fot. Stowarzyszenie „Młodych Polek” Dłużyna 1933 r. Pierwsza z lewej strony siedzi Marta Bednarczyk. Zdjęcie z rodzinnego albumu potomków Bednarczyków.

 

 Źródła:

1.   Ksiądz Kanonik Leszek Grzelak: "Kronika parafii Św. Jakuba w Dłużynie do 1945 roku oraz dawnej parafii w Charbielinie"

2.     Zbiory i prywatne archiwa potomków rodziny Bednarczyków

3. Archiwum Państwowe w Lesznie: „Książka sprawozdań nr 1 Stowarzyszenia Młodych Polek wDłużynie”

4.     Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa: „Wielkopolanin” nr 22 z 1935 roku.

5.     https://polona.pl/ Czasopismo „Piast” wyd. z dnia 11 lipca 1867 r.

6.     https://hudzikowie.blogspot.com/ blog genealogiczny